Το υπόγειο...

Από το βιβλίο Υπόγειο του Φιόντορ Ντοστογιέβσκι

Πιστεύετε σεις το κρυστάλλινο παλάτι, το αιώνια ακατάλυτο, δηλαδή τέτοιο, που μήτε τη γλώσσα κρυφά μπορεί κανείς να του δείξει, μήτε μια πρόστυχη χειρονομία να του κάνει. Ε, λοιπόν, εγώ για τούτο ακριβώς ίσως και να φοβάμαι αυτό το χτίριο, γιατί ξέρω, πως είναι κρυστάλλινο κι αιώνια ακατάλυτο και πως δεν θα'ναι δυνατό, μηδέ κρυφά να του βγάλεις τη γλώσσα. 

Να, έξαφνα: Αν αντί για παλάτι είναι ένα κοτέτσι και πιάσει βροχή εγώ μπορεί να χωθώ στο κοτέτσι, για να μη βραχώ, πάντα όμως, δε θα πάρω κοτέτσι για παλάτι, από ευγνωμοσύνη, που με προφύλαξε από τη βροχή. Γελάτε. Λέτε μάλιστα, πως στην περίπτωη αυτή κοτέτσι και παλάτι είναι το ίδιο. Ναι, σας απαντώ, αν θα έπρεπε να μένει κανείς μέσα μονάχα, για να μη βρέχεται. 

Τι να γίνει όμως, αν εμένα μου μπήκε στο μυαλό, πως ζει κανείς, όχι μονάχα για να μη βρέχεται, και πως αφού ζεί, ας ζήσει σε παλάτια. Αυτό είναι η βούλησή μου, αυτό είναι οι επιθυμίες μου. Θα το σβήσετε από μέσα μου μόνο, όταν αλλάξετε τις επιθυμίες μου. Ελάτε λοιπόν, αλλάξτε τις, δελεάστε με με κάτι άλλο, δώστε μου κάτι ιδανικό. Στο μεταξύ όμως δε θα πάρω το κοτέτσι για παλάτι. Ακόμη κι αν το κρυστάλλινο κτίριο είναι μηδέν, κι αν κατά τους φυσικούς νόμους είναι αδύνατο να υπολογιστεί, και το φαντάστηκα μονάχα από βλακεία κι από κάτι παλιές συνήθειες της γενιάς μου. Τι με νοιάζει όμως, αν δεν υπολογίζεται! Δεν είναι το ίδιο, αφού υπάρχει στις επιθυμίες μου ή μάλλον αφού υπάρχει, όσο υπάρχουν και οι επιθυμίες μου; Μήπως γελάτε πάλι; Ορίστε, γελάστε. Εγώ θα δεχθώ όλες τις κοροιδίες κι ωστόσο δε θα πω, πως είμαι χορτάτος όταν πεινώ. Ξέρω, πως δε θα ησυχάσω με ημίμετρα, ούτε με την αδιάκοπτη επανάληψη του μηδέν, μονάχα γιατί αυτό υπάρχει πραγματικά. Δεν θα δεχθώ σαν εκπλήρωση της επιθυμίας μου τη λαϊκή πολυκατοικία με συμβόλαιο για χίλια χρόνια και για κάθε περίπτωση, με τον οδοντογιατρό Βαγκενχάιμ στην ταμπέλα. Καταστρέψτε τις επιθυμίες μου, σβήστε τα ιδανικά μου, δείξτε μου κάτι καλύτερο κι εγώ θα σας ακολουθήσω. Μπορείτε ακόμα να μου πείτε, πως δεν αξίζει να δεσμεύεται κανείς. Μα στην περίπτωση αυτή, μπορώ να σας απαντήσω κι εγώ το ίδιο. Συζητάμε σοβαρά. Αν, όμως, δεν θέλετε να με θεωρήσετε άξιο της προσοχής σας, δεν θα παρακαλέσω και πολύ. Έχω το καταφύγιό μου ανάμεσα στο πάτωμα και στο ταβάνι. 

Κι όσο ακόμα ζω και επιθυμώ, ας ξεραθεί το χέρι μου, αν φέρω έστω κι ένα τουβλάκι για την ανέγερση αυτής της πολυκατοικίας! Μην κοιτάτε, που προτύτερα εγώ ο ίδιος απέριψα το κρυστάλλινο χτίριο για μόνη την αιτία, πως θα'ναι αδύνατο να το κοροιδέψεις βγάζοντας τη γλώσσα. Το λεγα αυτό όχι γιατί μου αρέσει τόσο, να βγάζω τη γλώσσα μου. Μπορεί να θύμωνα μονάχα ακριβώς, γιατί ανάμεσα σε όλα μας τα κτίρια να μη βρίσκεται ένα τέτοιο, που να μην είναι για να του βγάλει κανείς τη γλώσσα. Απεναντίας, θα προσφερόμουν να μου κόψουν εντελώς τη γλώσσα από ευγνωμοσύνη, αν όλα γίνονταν έτσι, που να μην μου έρχεται ποτέ η διάθεση να τη βγάλω. Τι με νοιάζει αν αυτό είναι αδύνατο κι αν πρέπει να μείνουμε ευχαριστημένοι με τις υπάρχουσες πολυκατοικίες. Γιατί, λοιπόν, να είμαι φτιαγμένος με τέτοιες επιθυμίες; Να μαι τάχα έτσι φτιαγμένος, μονάχα για να φτάνω στο συμπέρασμα, πως όλα μου τα φερσίματα είναι μια κοροϊδία; Να έγκειται τάχα σε αυτό όλος ο σκοπός; Δε νομίζω. 

Ξέρετε όμως κάτι; Είμαι πεπεισμένος, πως εμάς, που κατοικούμε ανάμεσα στο πάτωμα και στο ταβάνι, πρέπει να μας κρατούν πολύ σφιχτά από το χαλινό. Γιατί, μολονότι είμαστε ικανοί να μείνουμε στον αποπνιχτικό αυτό χώρο σιωπηλοί ολόκληρα σαράντα χρόνια, ωστόσο, άμα βγούμε στον κόσμο και αρχινήσουμε να μιλάμε, λέμε, λέμε, λέμε...

Υ.Γ. Στις ελεύθερες ώρες μου δεν διαβάζω σε καμία περίπτωση Ντοστογιέβσκι. Όχι απαραίτητα γιατί μου πέφτει βαρύγδουπος. Επειδή χρειάζομαι ώρα να κατανοήσω το βαθύτερο νόημα όσων λέει και στην fast food εποχή που ζούμε, αυτό μοιάζει σπατάλη χρόνου. Παρόλα αυτά, διάβασα σχεδόν τυχαία αυτό το απόσπασμα και το αγάπησα. Το "παλάτι" και το "κοτέτσι" χρησιμοποιούνται προφανώς μεταφορικά. Τέτοια ώρα, τέτοια λόγια...Καληνύχτα!