Πέμπτη 16 Αυγούστου 2012

Βία και παιχνίδια πάνε πακέτο;

Η βία στα βιντεοπαιχνίδια

Σε αυτό το άρθρο θα ασχοληθώ με τη βία στα βιντεοπαιχνίδια, ένα πολύ δύσκολο και σημαντικό  θέμα για εμένα.
Το ζήτημα αυτό είναι τόσο πολύπλευρο και σύνθετο που είναι αδύνατον να καλύψω όλες τις διαστάσεις του σε ένα και μόνο άρθρο. Από την άλλη, όμως, αν επιχειρούσα να το καλύψω -όπως πιστεύω ό,τι θα έπρεπε- θα ήταν κουραστικό για τον αναγνώστη.
Νομίζω, λοιπόν, πως η χρυσή τομή είναι να επισημάνω μερικά πράγματα γύρω από όλη αυτήν την φιλολογία ότι τα παιχνίδια προάγουν την βία.

Πραγματικά κατά καιρούς εκνευρίζομαι όταν διαβάζω ή παρακολουθώ στην τηλεόραση ανθρώπους που δαιμονοποιούν ό,τι δεν καταλαβαίνουν ή γενικά ό,τι δεν τους αρέσει.
Τα πράγματα, όμως, πολλές φορές δεν είναι όπως φαίνονται ή όπως επιχειρούν να τα παρουσιάσουν.
Υπάρχει διάχυτη πλέον στην κοινωνία η αντίληψη ότι τα παιχνίδια υποθάλπουν την βία και με αυτόν τον τρόπο τα παιδιά από μικρή ηλικία εξοικειώνονται με αυτήν.
 Η αντίληψη αυτή είναι σωστή; Κατά την άποψη μου ΝΑΙ είναι σωστή.

Πώς, λοιπόν, μέσα σε τριάντα χρόνια φτάσαμε από το Pac-Man στο Call of Duty ή ακόμα χειρότερα σε παιχνίδια τύπου Dead Rising, στα οποία ο παίχτης αμείβεται με πόντους διαμελίζονταν ανθρώπους;

Θα μπορούσα να απαντήσω απλά ότι η βία πουλάει και θα τελείωνε εκεί το θέμα. Μήπως, όμως, η απάντηση δεν είναι τελικά τόσο απλή;
Θεωρώ τον εαυτό μου τυχερό που η γενιά μου έχει ζήσει την εξέλιξη των παιχνιδιών από την γέννηση τους μέχρι και σήμερα, έτσι μπορώ να κρίνω καλύτερα αυτήν την πορεία.
Τα πρώτα παιχνίδια την δεκαετία του ογδόντα ήταν πολύ πιο απλά και πιο αθώα ως προς το περιεχόμενο τους από ό,τι είναι τα σημερινά. Η φύση των παιχνιδιών, με την τεχνολογία σύμμαχο τους,  άρχισε να αλλάζει όταν πια οι καταναλωτές εμφάνιζαν την τάση να ρέπουν προς τα παιχνίδια που περιέχουν βία.
Όταν τα έσοδα ενός παιχνιδιού καθορίζουν τις τύχες μιας εταιρίας, θέματα ηθικής δεν πέφτουν πότε στο τραπέζι.
Ο καταναλωτής έχει ευθύνη, λοιπόν, για το προϊόν που αγοράζει και έμμεσα επικροτεί και την βία.

Για εμένα, όμως, υπάρχουν και άλλες πτυχές στο όλο θέμα και αυτό έχει να κάνει με την κουλτούρα κάθε λαού. Κάτι το οποίο θεωρούμε εμείς βίαιο, για παράδειγμα, δεν σημαίνει αυτόματα ότι είναι βίαιο και για όλους τους λαούς του πλανήτη και αυτό έχει να κάνει με την παιδεία και την κοινωνική κατάσταση σε όλα τα επίπεδα, πολιτικό, θρησκευτικό κ.α.

Ας πάρουμε ως παράδειγμα την Αμερική, η οποία είναι και το κέντρο των εξελίξεων σε ό,τι αφορά την αγορά των παιχνιδιών με εταιρίες κολοσσούς και την μεγαλύτερη αγορά στον χώρο.
Η Αμερική είναι μια χώρα που δεν παράγει κουλτούρα, μιας και είναι μόλις τριακοσίων χρόνων. Παράγει, όμως, αυτό που διαθέτει: έναν πολεμοχαρή λαό. Κάθε γενιά από συστάσεως του κράτους τους έχει γνωρίσει και έναν πόλεμο ενώ η οπλοκατοχή είναι νόμιμη για όλους. Όλα αυτά έχουν ως αποτέλεσμα ο μέσος Αμερικάνος να έχει στο DNA του τη βία, μια βία που βιώνει από την στιγμή που αρχίζει να αντιλαμβάνεται τον κόσμο. Σε αυτό το σημείο, έρχονται και τα παιχνίδια για να συμπληρώσουν το παζλ (ηθελημένα πιστεύω). Από την στιγμή που οι κρατούντες κατάλαβαν ότι τα παιχνίδια -πέρα από ψυχαγωγία- είναι και ένα εργαλείο με το οποίο θα μπορούσαν να  εξοικειώσουν τα παιδιά με τη βία, άρχισαν να το πράττουν δίχως κανένα ίχνος ενοχής.
Δηλαδή, δίπλα στους κάθε λογής Rambo, G.I Joe και Transformers, να σου και τα παιχνίδια βίας με όλους τους εικονικούς ήρωες και, μάλιστα, με το κάθε νέο παιδί σε ρολό πρωταγωνιστή παρακαλώ.
Όταν όλοι μας απολαμβάνουμε ταινίες όπως το “Braveheart” ή “Την διάσωση του στρατιώτη Ράιαν” -και πέρα από τα έσοδα των ταινιών αυτών- τους δίνουμε και ένα σκασμό Όσκαρ, πώς ερχόμαστε μετά και κατηγορούμε τα παιχνίδια για την υπερβολική βία που διαθέτουν;
Αναφέρομαι στις ταινίες, ώστε να γίνει πιο κατανοητό ότι η βία υπάρχει και σε άλλα κομμάτια της ψυχαγωγίας και όλα αυτά μαζί συνθέτουν ένα κοκτέιλ, το οποίο έχει να κάνει με την κοινωνία την ίδια στην οποία ζούμε. Όλα αυτά έχουν ως στόχο οι δυτικές κοινωνίες ως επί το πλείστον να εξοικειώνονται με την βία από τις μικρές μέχρι τις μεγαλύτερες ηλικίες.
Ο καθένας από μας έχει ακόμα την πολυτέλεια να κάνει τις επιλογές του από το τί θα δει στο σινεμά και στην τηλεόραση ή ακόμα και το τί θα παίξει στον υπολογιστή του. Στα παιχνίδια, όμως, δεν είμαστε θεατές αλλά πρωταγωνιστές σε μια ιστορία που επινόησε κάποιος άλλος για εμάς, δίνοντας μας παρόλα αυτά επιλογές για το πώς θα παίξουμε ένα παιχνίδι. Υπάρχουν χιλιάδες παιχνίδια χωρίς βία, παιχνίδια που μας ταξιδεύουν στο παρελθόν, στο παρόν και στο μέλλον ενώ  κάθε μέρα μπορούμε  να υποδυόμαστε και έναν καινούργιο χαρακτήρα.  Οι επιλογές άπειρες. Θυμηθείτε τί ονειρευόσασταν μικροί και ναι, ένα παιχνίδι μπορεί εν μέρει να σας ταξιδέψει σε αυτούς τους όμορφους ψηφιακούς τόπους, που κάποτε τους βλέπατε μόνο στα όνειρά σας.


Κωνσταντίνος Λευκαδίτης

Δεν υπάρχουν σχόλια: